رقابت اینتل و AMD‌در دنیای پردازنده‌ها به بیش از ۵دهه‌ باز‌می‌گردد.این رو کمپانی بزرگ سازنده پردازنده در اواخر سال 1960 متولد شدند و رقابت خود را در عرصه تولید این محصول هر روز تنگاتنگ تر از گذشته کردند. AMDدر این رقابت بیشتر به عنوان برندی دنباله‌رو شناخته می‌شود که محصولاتی به صرفه برای کاربری‌های نه چندان حرفه‌ای تولید می‌کند. این موضوع طی سال‌های گذشته (تا ابتدای سال ۲۰۱۷) بیش از پیش نمود پیدا کرد و شاهد استفاده‌ی عموم تولید‌کنندگان کامپیوتر و لپ‌تاپ‌ها از محصولات اینتل بودیم.

اما در سال گذشته و پس از معرفی پردازنده‌های رایزن، بازار کامپیوتر شاهد تحولات بزرگی بود و در ادامه سهم این شرکت با رشد دو برابر اکنون به ۱۲درصد رسید. در ادامه مواردی را معرفی خواهیم کرد که AMDبا رونمایی از آن‌ها در این رقابت داغ، توانسته رقیب دیرینه خود را به زمین بزند.

1.      سال ۲۰۰۰، پیشتازیAMDبا پردازندهAthlon 1000 برنده مسابقه فرکانس ۱گیگاهرتزی

در دوره ای که عموم پردازنده‌های ، فرکانس کاری ۵۰۰تا ۸۵۰مگاهرتز را داشتند، AMDبا معرفی اتلون ۱۰۰۰، نام خود را به عنوان اولین نمونه‌ با فرکانس یک گیگاهرتزی ثبت کرد. سی‌پی‌یو Athlon 1000با کد Magnolia، پردازنده‌ی تک هسته‌ای مجهز به هسته‌‌ی K75بود. این پردازنده ۶۵واتی بر پایه‌ی لیتوگرافی ۰.۱۸میکرومتری (۱۸۰نانومتر) تولید شده بود و از ۲۲میلیون ترانزیستور بهره می‌برد.

2.     سال ۲۰۰3، پردازنده‌هایAthlon 64 و64 X با کنترلر حافظه‌ی یکپاره

AMD‌ اولین شرکتی نبود که اقدام به یکپارچه‌سازی کنترلر حافظه درون پردازنده کرد. این عنوان به پردازنده‌های خانواده‌یCrusoe شرکت ترنسمتا(Transmeta) تعلق دارد. با این حالAMD نسبت به رقیب اصلی خود در این زمینه پیشتاز بود و با معرفی پردازنده‌های اَتلون 64 و اَتلون 64FX اقدام به یکپارچه‌سازی کنترلر حافظه و پردازنده کرد. این موضوع منجر به کاهش زمان تاخیر جهت دستیابی با حافظه‌ی سیستم می‌شد و در نهایت افزایش عملکرد پردازشی را به همراه داشت.

اینتل یکپارچه‌سازی کنترلر حافظه در پردازنده‌های Nehalem‌خود را ۵سال پس از AMDاجرایی کرد.

3.     سال ۲۰۰3، Athlon 64 و64 X با کد Sledgehamer

سال‌ها پیش پردازنده‌های ۶۴بیتی به عنوان توانمندترین نمونه‌های موجود در بازار شناخته می‌شدند و تنها در سیستم‌های کامپیوتری ورک‌استیشن و سرورها کاربرد داشتند. اما AMDاین رسم را با پردازنده‌ی Athlon 64 FX-51از بین برد و نام خود را به عنوان اولین تولید‌کننده‌ی پردازنده‌های ۶۴بیتی با معماری X86برای کاربری عادی ثبت کرد. سی‌پی‌یو ۶۴بیتی AMD Athlon 64 FX-51با کد Sledgehamerاز یک هسته‌ی ۲.۲گیگاهرتزی بهره می‌برد و بر پایه‌ی لیتوگرافی ۰.۱۳میکرومتری ساخته شده بود.

4.      سال ۲۰۰۴، معرفی Opteron Paves، راهی جدید برای پردازنده‌ی دو هسته‌ای در یک بلوک

با گذشت زمان، امور کامپیوتری بسیار پیچیده تر شد و نیاز به پردازنده‌های توانمند‌تر بیش از گذشته حس می‌شد.AMD در سال 2004 با توجه به این دو نیاز بازار به این نتیجه رسید که: به زودی امکان افزایش بیشتر از حد فرکانس کاری وجود نخواهد داشت و سازنده‌ها به مرز نهایی آن خواهند رسید،بنابراین محدودیت‌هایی برای افزایش توان پردازشی از یک هسته به وجود خواهد آمد.در همین راستا AMDتنها یک پاسخ را برای تامین نیاز‌های پردازشی دید؛ استفاده از یک هسته‌ی بیشتر در بلوک سی‌پی‌یو.

AMD در همین راستا اولین پردازنده‌ی دو هسته‌ای خود را با نام اپترون(Opteron) معرفی کرد که بر پایه‌ی لیتوگرافی ۹۰نانومتری تولید و از ۲۲۳میلیون ترانزیستور تشکیل شده بود. این پردازنده از دو هسته در یک چیپ تشکیل شده بود؛ موردی که هیچ یک از محصولات اینتل از آن بهره نمی‌بردند.

5.      سال ۲۰11، معرفی AMD FX-8150، سریعترین پردازنده بر روی کره زمین!

چه طرفدار معماری Bulldozer  باشید چه نباشید، اماAMD با درس‌هایی که از توسعه‌ی آن گرفت، در سال‌های آینده مسیر خود را کاملا تغییر داد تا در نهایت معماریZen معرفی شود.

در سال ۲۰۱۱شرکتAMD خود را برای عرضه‌ی پردازنده‌های دسکتاپ بولدوزر آماده می‌کرد و تلاش این شرکت برای نمایشی قدرتمند، منجر به خلق محصولاتی بسیار توانمند شد. در همین راستاAMD‌ تیمی از نخبگان بخش اورکلاک را دور هم گرد آورد تا سی‌پی‌یوFX-8150 را به مرز‌های جدیدی از توان برسانند. بعد از ساعت‌ها تلاش و استفاده از حجم زیادی از نیتروژن مایع، تیم مذکور موفق به افزایش فرکانس کاری این پردازنده به رقم فوق‌العاده ۸۴۲۹مگاهرتز شد تا جایزه‌ی بیشترین فرکانس کاری یک پردازنده بهAMD‌ تعلق گیرد و این رکورد تاکنون دست نخورده باقی بماند.

6.      سال ۲۰11، ، رکوردی دیگر برایAMD FX-8150

با گذر زمان رقابت داغ بینAMD و اینتل از بیشترین فرکانس کاری به استفاده از بیشترین تعداد هسته‌ی ممکن تغییر پیدا کرد. با معرفی  FX-1850 اولین پردازنده هشت هسته‌ای که برای کاربران خانگی تولید عمده شده است روانه بازار شد؛ فرکانس کاری آن نیز ۳.۶تا ۴.۲گیگاهرتز بود که البته از این لحاظ هم در نوع خود کم‌‌نظیر محسوب می شد. این پردازنده بر پایه‌ی لیتوگرافی ۳۲نانومتری گلوبال‌فاندریز ساخته شده و شامل ۱.۲میلیارد ترانزیستور بود.

7.      سال ۲۰11،AMD APUبازی با پردازنده گرافیکی مجتمع را ممکن ساخت

در حالی که پیش ازAMDپردازنده‌هایی با واحد گرافیکی مجتمع وجود داشتند، اما با هیچ کدام امکان انجام بازی‌های سنگین وجود نداشت، توان بالای گرافیکی پردازنده‌ها AMDبسیاری از کاربران را به استفاده از کارت‌های گرافیک بی‌نیاز کرد. نسل اول این APU‌ها که با کد لینو شناخته می‌شدند، از دو تا چهار هسته‌ی پردازشی گرافیکی در بر پایه‌ی معماری رادئون HD6000این شرکت بهره می‌بردند.

8.      سال ۲۰13،AMD FX-9590تاج گذاری با فرکانس 5 گیگا هرتز

در سال ۲۰۱۳AMD با تولید FX-9590مجدد قدم بزرگی برای شکست اینتل در جنگ فرکانس کاری برداشت. این پردازنده از فرکانس کاری پایه‌ی ۴.۷گیگاهرتز بهره می‌برد که در صورت نیاز کاربر این فرکانس به ۵گیگاهرتز نیز افزایش می‌یافت. بدین ترتیبAMD‌ نام خود را به عنوان اولین‌ تولیدکننده‌ی پردازنده‌های کاربری عادی با فرکانس ۵گیگاهرتز ثبت کرد. اینتل برای رسیدن به این رکورد به ۵سال زمان نیاز داشت تا با سی‌پی‌یوCore i7-8086K، به رکوردAMD‌برسد.

9.      سال ۲۰13،Temashو Kabini اولین SOCچهار‌هسته‌ای دنیا با معماری X86

رقابت در دنیای تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌های هیبریدی در سال ۲۰۱۳شدت زیادی گرفته بود و کاربران به استفاده از این گجت‌ها علاقه‌ی زیادی نشان می‌دادند. بیشتر محصولات بازار از پردازنده‌هایی با معماری ARMبهره می‌بردند که البته قدرت پردازشی چندان بالایی در برابر رقبایX86 خود نداشتند. AMD نیز در همین راستا برای کسب سهم بیشتری از آن بازار، اقدام به معرفیAPUهای تِماش(Temash) و کبینی(Kabini) کرد که در هر دو از هسته‌های جگوار (این هسته‌ها در پردازنده‌‌های ایکس‌باکس وان و پلی‌استیشن ۴نیز به کار گرفته شدند) بهره گرفته بود. محصولات جدیدAMD‌ در آن زمان، عنوان اولین سیستم‌روی‌چیپ چهارهسته‌ای جهان بر پایه‌ی معماریX86 را به یدک می‌کشیدند.

پردازنده‌ی Temashدر دو نسخه‌ی دو و چهار هسته‌ای با فرکانس کاری یک گیگاهرتز و توان به ترتیب ۴و ۸وات به بازار عرضه شدند. این پردازنده‌ها برای استفاده در تبلت‌ها و محصولات هیبریدی ویندوز ۸طراحی شده بودند. اما در طرف مقابل پردازنده‌های Kabini‌در انواع دو و چهارهسته‌ای با فرکانس کاری یک تا حداکثر ۲.۲گیگاهرتز عرضه شده بودند که منجر به ۹تا ۲۵وات توان کاری آن‌ها شده بود تا برای استفاده در اولترابوک‌ها گزینه‌ی ایده‌آلی به شمار روند.

10.سال ۲۰17،AMD Ryzen Threadripper 1950X  ادامه پیشتازی در جنگ تعداد هسته‌ها

AMDطی دو سال اخیر بخش زیادی از اخبار دنیای کامپیوتر را به خود اختصاص داده است. معماری Zenو پردازنده‌های رایزن این شرکت با توان مناسب به محبوبیت زیادی دست یافتند و در بسیاری از بازارها کمیاب شدند. اما AMD‌در همین بازه با معرفی پردازنده‌ی ۱۶هسته‌ای تردریپر 1950X، باری دیگر نام خود را به عنوان اولین پردازنده‌ی ۱۶هسته‌ای کاربری عادی ثبت کرد. این پردازنده نیز همانند برادران ارزان‌تر خود از معماری Zenبهره می‌برد و بر پایه‌ی لیتوگرافی ۱۴نانومتری تولید شده بود. فرکانس کاری ۳.۴تا ۴گیگاهرتز، توان حرارتی ۱۸۰وات، پشتیبانی از چهار کانال DDR4در کنار ۶۴لین نسل سوم PCIe، تردریپر 1950Xرا به هیولایی توانمند تبدیل کرده بود که اینتل برای رقابت با آن چاره‌ای جز معرفی سری جدید Core i9را نداشت.